Η μετάφραση δεν είναι εύκολη

Κοστίζει πάρα πολύ η μετάφραση και όσο πιο πολλές γλώσσες μεταφράζονται, τόσο πιο πολύ κοστίζουν.

Να είσαι μεταφραστής σημαίνει, κατά μεγάλο μέρος, να είσαι και ντετεκτίβ. Μία λέξη μπορεί να περιέχει διαφορετικούς τύπους πληροφοριών σε διάφορες γλώσσες. Για παράδειγμα, οι αγγλικές λέξεις his secretary εμπεριέχουν την πληροφορία για το γένος του προϊσταμένου αλλά όχι και του/της γραμματέως. Πώς θα μεταφραστεί αυτό στα γαλλικά ή αντίστροφα όταν η αντίστοιχη φράση στα γαλλικά είναι Son secrétaire και σημαίνει του προϊσταμένου ή της προϊσταμένης ο γραμματέας; Αν γραμματέας είναι γυναίκα λέγεται sa secrétaire. Καμία όμως από τις εκφράσεις δεν αποδίδει το γένος του/της προϊσταμένου. Σε μετάφραση από την αγγλική στη γαλλική και σε κάποιες άλλες γλώσσες, πρέπει να βρει μόνος του ο μεταφραστής το γένος του/της γραμματέως. Καμιά φορά, μπορεί το όνομα να δώσει αυτή την πληροφορία, αλλά όχι πάντα. Είναι άνδρας ή γυναίκα γραμματέας που λέγεται Wu Wong; Σε μεταφράσεις σε μία σειρά γλωσσών, π.χ. ισπανικά, γαλλικά ή ιταλικά πρέπει να γνωρίζει ο μεταφραστής το γένος για να μεταφράσει σωστά. Σε πολλές κοινωνίες είναι πολύ προσβλητικό να αποδώσεις λάθος γένος σε κάποιον. Αυτό είναι ένα δείγμα της δυσκολίας που υπάρχει για να χρησιμοποιηθούν οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές ως μεταφραστές. Σίγουρα το 50% του χρόνου ενός μεταφραστή καταναλώνεται στην αποκρυπτογράφηση τέτοιων φαινομένων ή άλλων παρόμοιων. Το μέρος της μεταφραστικής δουλειάς που ένας ηλεκτρονικής υπολογιστής μπορεί να διεκπεραιώσει, είναι ίσως το 10% από τον χρόνο που απαιτείται για κάποια μετάφραση. Μία καλή μετάφραση απαιτεί δημιουργικότητα και ευκαμψία που υπερέχει κατά πολύ της αποδοτικότητας του καλύτερου υπολογιστή. Για ποιο άλλο λόγο να έχουν η ΕΕ και ο ΟΗΕ προσλάβει χιλιάδες μεταφραστές; Εχω διαβάσει αρκετές μεταφράσεις που έχουν κάνει οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές. Ηταν οικτρές.

Η ανάγκη της Σουηδίας σε διερμηνείς και μεταφραστές, απέχει πολύ από το ικανοποιητικό επίπεδο. Σε μία πλήρη από χώρες/μέλη ΕΕ, θα παράγονται 120.000 σελίδες νομικών κειμένων το χρόνο. Οι διαθέσιμοι μεταφραστές στα σουηδικά, ίσως, να προλάβουν να μεταφράσουν το 30%.

Στρουθοκάμηλος, ένα πρότυπο

Οταν η ΕΕ βρίσκεται πολύ μακριά από το να καταφέρει να προσλάβει ικανό αριθμό διερμηνέων και μεταφραστών για να καλύψει τις ανάγκες στα σουηδικά, πώς θα μπορέσει να ανταπεξέλθει στις αντίστοιχες ανάγκες για τη Σλοβενία, Εσθονία, Λετονία και Λιθουανία; Αυτό δεν είναι μόνο ένα πρακτικό θέμα. Είναι θέμα δημοκρατίας. Το γνωρίζουν οι πολιτικοί της ΕΕ, αλλά χώνουν όπως η στρουθοκάμηλος, το κεφάλι στην άμμο και αρνούνται να δουν το πρόβλημα. Γι’ αυτό πρέπει οι λαοί των διαφόρων χωρών να ενεργήσουν μόνοι τους και να τους υποχρεώσουν να βρεθεί λύση. Οι πολίτες των κρατών/μελών έχουν το δικαίωμα να μπορούν να παρακολουθήσουν αυτά που γίνονται στην ΕΕ, χωρίς πρώτα, να διαθέσουν δέκα χρόνια από τη ζωή τους για να μάθουν αγγλικά. Αν η πλειοψηφία των πολιτών και οι δημοσιογράφοι δεν έχουν τη δυνατότητα να καταλάβουν και να ακολουθήσουν αυτά που γίνονται στην ΕΕ, τότε, εύκολα δημιουργούνται αρνητικά συναισθήματα για την ΕΕ. Αυτό έχει συμβεί στη Σουηδία, όπου η ΕΕ έχει χρεωθεί με πολλά κακά.


© Hans Malv, 2004