Jaki język powinien zostać wspólnym językiem roboczym Unii Europejskiej?

Jeśli politycy w obrębie UE porozumieją się kiedyś w sprawie wyboru jedynego języka roboczego, – a będą to musieli zrobić wcześniej, czy później, – to będzie to niezadowalające w wypadku, gdy zdecydują się na jeden z języków krajów członkowskich, ponieważ stworzyłoby to przewagę znaczenia danego kraju, poprzez władzę jego języka we wszystkich dziedzinach.

Łacina?

W ciągu minionych lat, wielokrotnie pojawiała się propozycja zastosowania łaciny jako języka roboczego, z zaznaczeniem faktu,iż ogromna ilość wyrazów w słownictwach języków europejskich pochodzi bezpośrednio z języka łacińskiego. Łacina ponadto, nie jest już obecnie językiem ojczystym żadnego kraju, jeśli nie brać pod uwagę Państwa Watykanu, w którym łacina nadal na równi z językiem włoskim jest w użyciu. Niestety, język ten jest nieprzeciętnie trudny, w związku z czym w następstwie logicznego rozumowania należałoby bezwzględnie wybrać e s p e r a n t o, – język, który zasługuje na miano „łaciny nowoczesnych czasów”, – charakteryzujący się nieskomplikowaną i łatwo przyswajalną gramatyką oraz język, w którym około 80% wyrazów pochodzi z łaciny lub z niej rozwiniętych języków romańskich.

Jeśli esperanto zostałoby wybrane jako język roboczy Unii Europejskiej, spowodowałoby to najwyższy stopień równości językowej wśród wszystkich mieszkańców Unii oraz przede wszystkim silną ochronę wszystkich języków i kultur przez te języki reprezentowanych. Co jest lepsze ? – ujednolicenie (zrównanie) kulturowe, czy też złożoność, wielobarwność ?

Emma Bonino jest politykiem z Włoch i zasiada w Komisji Europejskiej. W wywiadzie dla pewnego czasopisma powiedziała, że brak jedynegp, wspólnego języka federacji uniemożliwia ekonomiczny rozwój na terenie UE. Ponadto dodała ona, iż neutralny język miałby tę przewagę nad innymi (proponowanymi), że chroniłby wielobarwność, złożoność oraz wszystkie języki mniejszości narodowych. Chwaliła ona także esperanto z uwagi na to, że jak wykazało wiele testów, znajomość tego języka powodowała w efekcie znacznie szybsze opanowanie innych języków.

Solidarność

Między innymi również z powodu solidarności z biednymi krajami świata powinno się w Unii Europejskiej wybrać jakiś wspólny, łatwy do nauczenia się i przede wszystkim neutralny język. Angielski ze swoją skomplikowaną pisownią, gramatyką i jeszcze bardiej skomplikowaną wymową, potrzebuje niezwykle długiego czasu nauki, co wiąże się naturalnie z dużymi kosztami, a oprócz tego, w wypadku tego języka oczekuje się od nauczycieli bardzo wysokich kompetencji.

Wybierając jeden wspólny język roboczy na terenie UE, powinniśmy też mieć na uwadze świat, poza granicami Unii, ponieważ decyzja w tej sprawie będzie miała ogromne, globalne znaczenie. Dzisiejszy świat potrzebuje bardzo jeden wspólny język do kominukacji pomiędzy wieloma rozmaitymi obszarami językowymi. Jednym z powodów dla powyższego jest fakt, iż sytuacja na świecie staje się coraz bardziej skomplikowana, co pociąga za sobą konieczność możliwości szybkiej, międzynarodowej komunikacji (porozumienia się).

W momencie, kiedy UE zadecyduje o jednym, wspólnym języku i o jego nauczaniu we wszystkich szkołach na swoim terenie, będzie miał ten język również ogromne szanse zostać tzw „językiem światowym”, a więc także oficjalnym językiem Organizacji Narodów Zjednoczonych, z uwagi na wielkie i wciąż wzrastające znaczenie Unii Europejskiej na polu ekonomii światowej.

Wybierz dobrze – wybierz .........

Jedynym konkurentem dla esperanto w dniu dzisiejszym, byłby w zasadzie jedynie język angielski, lecz wybór tego języka jako języka roboczego zawiera w sobie ryzyko eliminowania całego rzędu tzw mniejszych języków, a oprócz tego zwiększenia wpływu angielskiej i amerykańskiej kultury zarówno w Europie jak i na innych kontynentach, co przyniosłoby w konsekwencji bardziej konformistyczną (wyrównaną, „jednobrzmiącą”) kulturę, bardziej konformistyczną Europę oraz bardziej konformistyczny świat. Ponadto, ponieważ angielski jest nadzwyczaj trudnym językiem, z pewnością większość Europejczyków nie byłaby w stanie ani śledzić przebiegu debat w wielu różnorakich siedzibach urzędów UE, ani też czytać sporządzonych z tych debat protokółów. Dodatkowo należy tutaj wyjaśnić, że wbrew utartym w Europie przekonaniom, język angielski wcale nie ma takiej silnej, międzynarodowej dominancji w szerokim świecie.

Czy nie chciałbyś Ty stanąć na straży w obronie wielokulturowej Europy i wielokulturowego świata? Wielokulturowa Europa jest czymś więcej, niż tylko sumą tych licznych kultur, ponieważ ta wielobarwność powoduje wzmożony ich rozwój, poprzez wzajemne oddziaływanie i inspirowanie, na czym wszyscy wygrywają, nie wyłączając narodów mówiących po angielsku.

Dlaczego nie chiński?

Jeśli w niekorzystnym przypadku UE jednak chciałaby wybrać na język roboczy jakiś język narodowy, jaki wobec tego powinien to być ? W każdym razie byłby to obowiązkowy język we wszystkich szkołach na terenie Unii. Nie powinniśmy wymagać, aby młodzież szkolna musiała koniecznie uczyć się dwóch lub więcej języków obcych. Wobec tego musiałby to być język o międzynarodowym „przebiciu”. Krajem, o silnym rozwoju ekonomicznym, który w krótce też będzie miał 1 300 000 000 mieszkańców (czyli zdecydowanie więcej, niż angielskojęzyczne kraje: Wielka Brytania, U S A, Kanada i Australia łącznie) – są Chiny. Więcej ludzi na świecie mówi po chińsku, niż w jakimkolwiek innym języku. Nie jest też wykluczone, że Chiny za około 50 lat zostaną najsilniejszym na świecie mocarstwem ekonomicznym. W roku 2002 notowały Chiny przyrost ekonomiczny w wysokości 7%. Czy można oczekiwać, że w przyszłości Chińczycy będą chcieli rozmawiać z nami po angielsku ? Czy raczej my powinniśmy pozwolić na to, aby język chiński został wspólnym językiem roboczym w Unii? Byłoby to w każdym razie niezwykle pomocne w nawiązaniu korzystnych kontaktów handlowych z gigantycznym chińskim rynkiem. Możnaby też „spotkać” Chińczyków „w połowie drogi „! W dzisiejszych Chinach panuje pozytywne nastawienie do esperanto. Prowadzone są kursy nauki esperanto, wydawane są czasopisma oraz odbywa się emisja audycji radiowych w tym języku! Czy jednak takie pozytywne nastawienie do esperanto będą Chiny miały również za 50 lat?

Ciężkie obciążenie z czasów kolonializmu

Nawet jeżeli masa ludzi priorytuje angielski, to muszą oni jednak zgodzić się z tym, że język ten nigdy nie zostanie zaakceptowany jako wspólny język międzynarodowy. Częściowo z tego powodu, że kraje, z językami: hiszpańskim oraz francuskim – jako językami ojczystymi nigdy nie zgodzą się na to, a częściowo z uwagi na ciężkie obciążenie z czasów kolonialnych. I tak np w Indiach znajduje się ogromna grupa ludzi negatywnie nastawionych do języka angielskiego z wyżej wymienionego powodu. A w końcu, który z wielu wariantów angielskiego mielibyśmy wybrać ? Czy Oxford English, którym włada zaledwie ok. 3 – 5% mieszkańców Anglii? – czy też może General American, ten najbardziej rozpowszechniony ze wszystkich wariantów języka angielskiego? Istnieje cały dalszy szereg rozmaitych wariantów angielskiego z różniącą się o d pozostałych pisownią oraz wymową.

To wcale nie jest pewne, że dwie osoby mówiące różnym angielskim rozumieją się nawzajem. Zapewnił mnie o tym pewien Anglik, który pracuje jako tłumacz.

Nie każdy ma zdolności do języków obcych

Dla tego, kto proponuje, aby angielski został tzw językiem światowym, – jest język ten albo ojczystym i dlatego osoba taka nie jest w stanie zrozumieć, jak problematyczną sprawą dla innych jest przyswojenie sobie jego znajomości, – albo też ktoś taki opanował angielski z wielkim mozołem i jest już zbyt leniwy, żeby uczyć się jeszcze innego języka obcego,- lub ostatnia możliwość – on czy ona należy po prostu do nielicznej grupy tzw „geniuszy językowych” i w ogóle nie bierze pod uwagę faktu, że nie każdy ma zdolności do języków obcych.

Przeprowadzone badania w zakresie znajomości języków obcych na terenie sześciu krajów zachodnio-europejskich wykazały, iż zaledwie 7% ludności poprawnie zrozumiała średnio trudny tekst w języku angielskim.


© Hans Malv, 2004