Uczenie się języka ojczystego

Porozumiewanie się za pomocą mowy, stanowi specyficzną i wyłącznie ludzką właściwość. Chociaż zwierzęta posiadają także swoje sposoby komunikowania się między sobą – (chodzi tutaj o pewną, ściśle ograniczoną, ilość sygnałów) – to nie można w żadnym wypadku porównywać tego z mową ludzką, która charakteryzuje się ogromną ilością różnorodnych języków, – i chociaż już teraz niezwykle zasobna w słownictwo – tworzy stale dodatkowe, nowe słowa, a kreatywność jej nie ma końca.

Centra językowe w mózgu człowieka rozpoczynają uaktywniać się już przed upływem pierwszego roku życia, – okres od tego momentu przez kilka następnych lat – jest najważniejszym w procesie dojrzewania językowego.

Dziecko przyswaja sobie „swój” język – tzn język mówiony, bardzo szybko i w sposób naturalny. Opanowuje także podstawy gramatyczne w swoim języku ojczystym – bez żadnych trudności – w wieku ok. 6-ciu lat. Najlepsze, co się w tym okresie rozwoju języka u dziecka może jemu przytrafić, jest rozsądna, poprawnie wyrażająca się i rozmowna matka.

13 000 słów

Dziecko do szóstego roku życia może opanować znajomość ok. 13 000 słów, co oznacza, że maluch ten, który jeszcze nie potrafi czytać, jest wyłącznie uzależniony od otoczenia w kwestii wzbogacania swojego zasobu słów. Oznacza to również, że dziecko takie musi przyswajać sobie nowe słowo – co drugą godzinę – podczas całego swojego aktywnego, wczesnego dzieciństwa. Nawet, jeśliby dziecko w wieku 6-ciu lat posiadało o połowę mniejszy zapas słów (6 500) – musiałoby wtedy przyswajać sobie co cztery godziny nowy wyraz – co również jest imponujące.

Niektóre trzy-lub-czterolatki opanowują już w zasadzie całą gramatyczną strukturę swego języka ojczystego i później uzupełniają już tylko swój zasób słów.

Trudności w nauce, jakie nastolatki miewają w szkole są najczęściej konsekwencją niewystarczającego opanowania języka ojczystego. Dlatego ważną sprawą jest, aby języka ojczystego uczyć się od osoby, dla której język ten jest także ojczystym (odnosi się to również do kwestii wielogodzinnego, codziennego pobytu dziecka w przedszkolu). Rodzice powinni wykazać dużo aktywności w procesie rozwoju słownictwa dziecka przez m.in praktykowanie głośnego czytania książek i czasopism dla dzieci. Im lepiej bowiem zna się swój język ojczysty, tym łatwiej jest opanować znajomość języka obcego.


© Hans Malv, 2004