2-2 Het Engels en zijn groter wordende invloed in Zweden

Het Engels en zijn groter wordende invloed in Zweden

Professor Jan Svartvik schrijft in zijn boek (→ Bronnen )”In meerdere Zweedse middelbare scholen wordt er nu ”tweetalig onderwijs” gegeven, d.w.z. dat er in het Engels onderwezen wordt – niet alleen tijdens de Engelse lessen maar ook in andere vakken zoals natuurkunde, wiskunde en geschiedenis. Het idee is waarachtig goed: om de leerlingen Engels te laten gebruiken als een functioneel instrument en ”werkelijk” tweetalig kunnen worden. Maar algemeen onderwijs in het Engels met leerlingen die Zweeds als moedertaal hebben kan ook negatieve gevolgen hebben…

Om Engels als klastaal te gebruiken tijdens bijvoorbeeld de natuurkundelessen leidt vaak tot een minder genuanceerde taalbehandeling en daardoor een oppervlakkigere behandeling van het onderwerp dat bestudeerd wordt. Studenten met Engels als moedertaal die deelnemen aan cursussen gegeven in het Engels door universiteitsleraren klagen vaak over het magere taalgebruik van de leraren dat het onderwijsniveau naar beneden haalt en de lessen ongeïnspireerd maakt…

Het gebruik van Engels als onderwijstaal vereist vooral van de leraar in het onderwerp dat deze een zeer goede kennis heeft van het Engels. Het resultaat van een studie in Zweedse middelbare scholen bewees dat de leraren tekort kwamen in hun taalvaardigheden en gaf geen duidelijke signalen over de voordelen van Engels als onderwijstaal…

In het bedrijfsleven is er een parallel met de situatie van de leraren op de middelbare school. In de bestuursraden van Zweedse internationale bedrijven is het wenselijk om vooraanstaande buitenlandse industriëlen met een brede internationale competentie aan te nemen, maar dat houdt ook in dat de gesprekken in het bestuur in het Engels zullen moeten plaatsvinden. Dat veroorzaakt problemen: gedeeltelijk voor de Zweedse bestuursleden die Engels in plaats van Zweeds moeten spreken, gedeeltelijk voor de buitenlandse leden die Engels niet als moedertaal hebben en Engels moeten praten, hoewel ook zij natuurlijk liever hun eigen taal zouden gebruiken – Italiaans, Japans, Duits etc. Het resultaat is dat niemand zich werkelijk ‘thuis’ voelt in de discussie. Een Zweedse bedrijfsleider zei: ‘We denken dat we ontzettend goed Engels spreken in Zweden. Maar de discussie heeft niet dezelfde densiteit als men Engels spreekt op de bestuursvergadering…

De Zweed vertrouwt in het algemeen op Engels in elke samenhang. Deze instelling is helaas onrealistisch. In grote delen van de wereld fungeert Engels niet bepaald goed. Het gevolg van deze fixering op Engels als contacttaal is ook dat de westerse cultuur met Anglo-Amerikaanse inslag sterk zal domineren in de ontvangende landen. Vooral in Frankrijk waarschuwen leidinggevende politici voor een ontwikkeling naar een eentalige wereld waarin Engels het overneemt en bijna alle culturele creativiteit en diversiteit verloren gaat… Vele taalzorgdragers maken zich er zelfs zorgen over dat het Zweeds zal verdwijnen…”.