Over communicatie

Communicatie tussen mensen, niet alleen tussen politici, is een kwestie van begrip of intolerantie, vrede of oorlog, leven of dood, welvaart of rijkdom.

Als we geen taal hadden gehad, hadden wij niet meer bestaan, maar waren we lang geleden al uitgeroeid geweest door snelle en sterke dieren. Als we toch hadden bestaan, kunnen we ons afvragen of we mensen waren geweest?

Wat er in andere landen en andere werelddelen gebeurt, heeft steeds meer invloed op ons leven en in het bijzonder op de besluiten binnen de VN en, voor ons in Europa, de EU. Geen enkel land kan zich isoleren zonder getroffen te worden door culturele, wetenschappelijke en materiële achteruitgang. Hoe meer mensen in een klein land een vreemde taal kennen, des te groter zijn de kansen dat iedereen in dat land het goed zal krijgen.

Zweden heeft bijna negen miljoen inwoners. Zweden heeft een hoge graad van industrialisering en een goede levensstandaard. Het land heeft negen jaar verplichte basisopleiding en de meeste jongeren gaan verder met een voortgezette middelbare school van drie jaar. Ik schrijf vanuit een Zweeds standpunt, maar wat ik schrijf, geldt in verschillende mate voor alle niet-Engelstalige landen. Ik schrijf over de taalsituatie binnen de EU, de VN en de wereld, en over het nadeel dat Engels steeds meer de dominerende internationale taal wordt. Ik denk dat de Zweden meer vaardigheden hebben in Engels dan andere volkeren die Engels niet als moedertaal hebben. Ook al gaat mijn betoog voornamelijk over de EU, het is ook in grote mate van toepassing op de taalsituatie in de wereld.

Om hun grappen lachen

Begrip voor andere mensen is moeilijk voor diegenen die gevangen zitten in hun eigen taal. Andere mensen met andere talen verstaan vereist een zeer goede talenkennis. Want hoe zul je iemand ooit kunnen begrijpen als je niet met die persoon kunt converseren, discussiëren of lachen om zijn grappen? Uit begrip vloeien tolerantie en sympathie voort, wat op zijn beurt weer leidt tot een veiligere wereld. Maar om dit te laten functioneren moet de communicatie in een ”gelijkwaardige”, niet opgedrongen taal plaatsvinden. Als er in een bepaald land bijvoorbeeld sprake is van een taal van de meerderheid en een van de minderheid, dan kan de minderheid zich niet gerespecteerd voelen en zullen er makkelijk conflicten ontstaan, ook al kennen alle leden van de minderheid de taal van de meerderheid.

Welke talen zouden jongeren moeten leren

Een taal leren is moeilijk, het duurt jaren voordat men een taal zo goed kent dat men ongehinderd in die taal kan discussiëren en grapjes maken. En welke taal zouden we eigenlijk moeten leren? Het zou het beste zijn als alle kinderen en jongeren ter wereld naast hun moedertaal één en dezelfde taal zouden leren, want dan zouden ze elkaar kunnen verstaan.

Veel landen hebben meerdere inheemse talen. Is het belangrijker om met de landgenoten te kunnen praten die een andere moedertaal hebben of met de rest van de wereld? In Estland bijvoorbeeld, een land met 1,4 miljoen inwoners, heeft 70% van de bevolking Estisch als moedertaal en 29% Russisch. Estisch is een finoegrische taal terwijl Russisch oost-slavisch is. Bovendien valt de Estische taal uit elkaar in meerdere dialecten, vooral dan de zuidestische en noordestische dialecten, die onderling redelijk veel verschillen vertonen. Zwitserland heeft 7,3 miljoen inwoners. Voor 4,6 miljoen Zwitsers is het Duits hun moedertaal, voor 1,4 miljoen het Frans, voor 500.000 mensen het Italiaans en voor 35.000 Retoromaans.

Moet de meerderheid de taal van de minderheid leren?

Welke taal zou je de inwoners van Zwitserland en Estland aanraden om, naast hun moedertaal, als eerste te leren? Vind je dat de minderheid de taal van de meerderheid zou moeten leren en in dat geval, zou de meerderheid de taal van de minderheid moeten leren, ook al zijn er meerdere grote minderheden? Heeft de minderheid tijd om de taal van de meerderheid te leren als ook verwacht wordt dat ze een of meerdere ”wereldtalen” leren, zoals Engels, Spaans, Frans, Duits, Chinees en Russisch? Als de minderheid gedwongen wordt de taal van de meerderheid te leren, hebben ze amper tijd om zich een of meerdere wereldtalen even goed te leren als de meerderheid, die niet de taal van de minderheid hoeft te leren. Hoe moeten we dit oplossen?

In sommige landen krijgt de minderheid niet eens onderwijs in de eigen taal aangeboden. Wat denkt u dat op lange termijn de gevolgen zullen zijn voor die talen? Inderdaad, de taal zal verdwijnen en daarmee ook de cultuur, aangezien taal ook een cultuurdrager is.

Als u nu doorleest, zult u ontdekken dat er een oplossing bestaat.


© Hans Malv, 2004